آب مروارید چشم یکی از بیماری‌های بسیار رایج است که غالبا در سنین بالا اتفاق می‌افتد. عدسی چشم در این نوع عارضه، شروع به تار شدن می‌کند و با گذر زمان، هر چقدر که کدری دید بیشتر شود، قدرت بینایی نیز کمتر می‌شود. گفتنی است که یکسری عقاید غلط در خصوص این بیماری وجود دارد که خوشبختانه، هیچ کدام از آن‌ها درست نیست. زیرا امروزه با پیشرفت پزشکی، امکان درمان آن فراهم است. در این مقاله از سایت دکتر نرگس حسنلو، مطالب مفیدی در خصوص بیماری آب مروارید چشم برای شما بیان می‌کنیم که مطالعه آن خالی از لطف نخواهد بود.
منظور از آب مروارید یا کاتاراکت چیست؟
آب مروارید یا همان کاتاراکت یکی از بیماری‌های شایع چشم است. عدسی چشم، ساختاری برآمده در ساختار چشم است که به همراه قرنیه، در شکست نور نقش داشته و آن‌ها را روی شبکیه متمرکز می‌کند. آب مروارید چشم، هنگامی رخ می‌دهد که عدسی چشم تیره و تار شود. در حقیقت با بالا رفتن سن، عدسی تیره و کدر می‌شود. سپس بینایی فرد کاهش می‌یابد. دید افراد درگیر این بیماری به گونه‌ای است که انگار از پشت شیشه‌ای مه‌آلود یا یخ زده به اطراف خود نگاه می‌کند.
آب مروارید از همان ابتدا بینایی فرد را مختل نمی‌کند. زیرا در بیشتر مواقع، پیشرفت آن به آرامی صورت می‌گیرد. در ابتدا، استفاده از نور زیاد و عینک ممکن است موثر باشد. اما زمانی که این بیماری عود کند، در فعالیت‌های روزمره اختلال ایجاد می‌شود. به طوری که احتمال دارد به انجام عمل جراحی نیاز باشد. بیماری کاتاراکت، می‌تواند یک چشم یا هر دو چشم را به خود درگیر کند.
علائم درگیری با آب مروارید چشم
در ابتدا آب مروارید تنها از یک ناحیه کوچکی از لنز شروع می‌شود و تاری دید جزئی است. به طوری که شما به احتمال خیلی کم، متوجه این تغییرات می‌شوید. اما هر چقدر که بیماری بیشتر پیشرفت کند، ناحیه وسیع‌تری از چشم درگیر می‌شود. سپس نور عبوری از عدسی، منحرف شده و سبب ایجاد یکسری علائم قابل توجه خواهد شد.در ادامه، چند مورد از مهم‌ترین علائم آب مروارید چشم در جوانی و بزرگسالی را بیان کرده‌ایم:
- دید تاریک، تیره یا مه‌آلود
- کم شدن دید شبانه
- نیاز داشتن به نور بیشتر برای مطالعه و دیگر کارها
- حساسیت به تابش خیره‌کننده نور
- دیدن هاله‌ای در اطراف نور
- تغییرات مکرر در شماره عینک
- داشتن دید دوبینی در یک چشم
- محو شدن رنگ‌ها
- نزدیک بینی (در افراد مسن)
روش تشخیص آب مروارید
این شرایط برای پزشک فراهم است تا به وسیله شرح حال، علائم بیمار و همچنین معاینات مربوطه، این بیماری را تشخیص دهد. گفتنی است که هر کدام از تست‌های زیر می‌توانند برای تشخیص کاتاراکت موثر باشند:
1- اندازه گیری سطح قدرت بینایی با معاینه شبکیه
چشم‌پزشک متخصص بعد از طریق ریختن قطره چشمی و گشاد کردن مردمک، شبکیه و عدسی را به طور کامل معاینه خواهد کرد.
2- معاینه میکروسکوپیک چشم یا اسلیت لمپ
ضرورت دارد که برای شناسایی این عارضه به دکتر چشم پزشک مراجعه نمایید. ایشان می‌تواند معاینه‌های ضروری را انجام دهد.
انواع بیماری آب مروارید چشم
بهتر است بدانید که انواع مختلفی از آب مروارید چشم وجود دارد. اما ویژگی مشترک تمامی آن‌ها، عدسی تیره و کدر است:
↲ آب مرواریدی که اثر آن بر مرکز عدسی است:
این نوع از بیماری، ابتدا دید نزدیک شما را مورد هدف قرار می‌دهد. اما گاهی اوقات نیز دید نزدیک را افزایش خواهد داد. گاهی نیز با گذر زمان، عدسی زرد رنگ می‌شود و دید فرد بسیار کمتر خواهد شد. همانطور که آب مروارید چشم به کندی پیشرفت می‌کند، ممکن است که رنگ عدسی قهوه‌ای بشود. به دنبال آن، تشخیص رنگ‌ها نیز مقداری دشوار می‌شود.
↲ آب مرواریدی که اثر آن بر پشت عدسی است:
در این نوع از کاتاراکت، دید شما در نور زیاد کم می‌شود. به دنبال آن، مطالعه کردن مقداری سخت خواهد شد. میزان پیشرفت این نوع بیماری معمولا از انواع دیگر کاتاراکت، بیشتر است.
↲ آب مرواریدی که اثر آن بر لبه‌های عدسی است:
این نوع از آب مروارید به صورت لکه‌های کروی شکل و سفید یا رگه‌هایی در لبه خارجی قشر عدسی دیده می‌شود. سپس به آرامی پیشروی کرده و مرکز عدسی را درگیر خواهد کرد. به دنبال آن، عبور نور از مرکز عدسی با اختلال مواجهه می‌شود.
↲ آب مروارید مادرزادی:
تعدادی از کودکان با آب مروارید متولد شده و برخی نیز در دوران کودکی به آن دچار می‌شوند. ممکن است که این نوع از بیماری، ژنتیکی باشد یا به علت ضربه، عفونت داخل رحمی و بیماری‌هایی مثل گالاکتوزومی، نوروفیبروماتوز نوع ۲، سرخچه یا دیستروفی میوتونی بوجود آید. آب مروارید مادرزادی به طور همیشگی بر روی بینایی اثر ندارد. همچنین این امکان وجود دارد که پس از تشخیص، خیلی زود برطرف شود.
چه چیزی باعث ایجاد آب مروارید می‌شود؟
علت اصلی رخ دادن این عارضه، تجزیه آرام پروتئین‌های موجود در عدسی است. همچنین افزایش سن نیز احتمال ایجاد کاتاراکت را دو چندان می‌کند. اما یکسری از عوامل هستند که ریسک ابتلا به آب مروارید چشم را بیشتر خواهند کرد:
↲ عوامل محیطی
عوامل محیطی به دلیل بالا بردن رادیکال‌های آزاد در بدن شما، سبب صدمه دیدن عدسی چشم خواهند شد. عواملی مثل:
- دود تنباکو
- آلودگی هوا
- الکل
- آفت‌کش‌ها
- مواد شیمیایی صنعتی
- صدمات چشمی مثل ضربه با جسم سخت
- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور آفتاب
- سابقه پرتو درمانی در نواحی بالایی بدن
↲ عوامل پزشکی
- بیماری دیابت
- برخی از جراحی‌های چشم
- استفاده از کورتیکواستروئیدها
- داشتن بیماری چشمی خاصی مثل پیگمانتوزای شبکیه
↲ عوامل ژنتیکی
گفتنی است که سابقه خانوادگی، ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش خواهد داد. به طوری که برخی جهش‌های ژنتیکی می‌توانند سبب ایجاد آب مروارید مادرزادی بشوند.
علت آب مروارید در جوانی چیست؟
این احتمال وجود دارد که جوانان نیز به بیماری آب مروارید چشم مبتلا شوند. به طور معمول، عوامل زیر سبب بروز این مشکلات خواهند شد:
- ضربه
- استفاده از کورتون‌ها
- دیابت
- الکل زیاد
راه های درمان آب مروارید چشم
اگر علائم و نشانه‌های آب مروارید در شما دیده می‌شود، نگران نباشید. زیرا این بیماری درمان دارد. در ادامه، درمان‌های این بیماری را برای شما شرح می‌دهیم:
1. درمان آب مروارید بدون جراحی و درمان خانگی
این امکان برای شما وجود دارد که در اوایل این بیماری، تغییرات کوچکی را به هدف مدیریت و کنترل کاتاراکت ایجاد نمایید و یا از روش های درمان آب مروارید بدون جراحی کمک بگیرید. اقداماتی مثل:
- در محل کار و خانه خود از چراغ‌هایی با روشنایی بیشتر استفاده کنید.
- سعی کنید در هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید از عینک آفتابی کمک بگیرید.
- از یکسری لنزهای بزرگ‌نمایی برای مطالعه و دیگر فعالیت‌ها استفاده نمایید.
- سعی کنید که زیر نظر دکتر چشم پزشک، از عینک یا لنزهای تماسی جدید استفاده کنید. این عوامل به شما کمک می‌کنند تا در ابتدای بیماری آب مروارید چشم، دید بهتری داشته باشید.
2. جراحی آب مروارید چشم
چنانچه این بیماری مانع انجام فعالیت‌های روزمره مثل رانندگی، مطالعه یا تماشای تلویزیون شود، ممکن است که پزشک روش جراحی را برای درمان آن توصیه کند. بهترین جراح متخصص آب مروارید در هنگام انجام عمل آب مروارید، لنز کدر شده را برداشته و یک نوع لنز مصنوعی جدید (IOL) را جایگزین آن می‌کند. امنیت عمل آب مروارید بسیار زیاد است و تقریبا از هر ۱۰ نفری که جراحی می‌شوند، ۹ نفر آن‌ها پس از جراحی، دید بهتری را خواهند داشت.
✍️ بیشتر بخوانید: بیهوشی در جراحی آب مروارید
پیشگیری از آب مروارید چشم
طبق تحقیقات صورت گرفته، هیچ گونه روش اثبات شده‌ای برای کاهش پیشرفت یا پیشگیری از آب مروارید چشم وجود ندارد. با این وجود، پزشکان انجام این اقدامات زیر را پیشنهاد می‌کنند:
↲ معاینه منظم چشم‌ها
این اقدام می‌تواند در تشخیص آب مروارید در مراحل اولیه، مفید واقع شود. به دلیل آنکه بیماری کاتاراکت در افراد مسن متداول‌تر است، بایستی دکتر چشم پزشک شما را مرتبا معاینه کند. همچنین در صورتی که سابقه خانوادگی ابتلا به آب مروارید را دارید، بهتر است که به طور منظم به دکتر متخصص مراجعه نمایید.
↲ ترک سیگار
ضرورت دارد که در خصوص چگونگی ترک سیگار از پزشک خود کمک بگیرید.
↲ درمان دیگر بیماری‌ها
چنانچه درگیر دیابت و یکسری بیماری‌های دیگر شده‌اید که ریسک کاتاراکت را بیشتر می‌کنند، باید آن‌ها را کنترل یا درمان نمایید.
↲ انتخاب رژیم غذایی مناسب
افزودن مقدار زیادی از میوه و سبزیجات رنگی به رژیم غذایی، می‌تواند مواد مغذی و مفید بدن را فراهم کند. علاوه بر آن، میوه‌ها و سبزیجات، مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان‌‌ها را در خود دارند و کمک شایانی به حفظ سلامت چشم‌ها می‌کنند. طبق تحقیقات انجام شده، مصرف آنتی‌اکسیدان در قالب قرص، می‌تواند برای جلوگیری از آب مروارید چشم بسیار موثر واقع شود. همچنین ویتامین‌های E و C به پیشگیری از این بیماری کمک می‌کنند.
↲ استفاده از عینک آفتابی مناسب
اشعه فرابنفش خورشید ممکن است سبب پیشرفت سریع آب مروارید شود. به همین دلیل، توصیه می‌شود که از عینک آفتابی مناسب استفاده کنید تا مانع رسیدن این پرتوها به چشم‌ها شوید.
↲ کاهش مصرف الکل
مصرف بیش از حد الکل ممکن است که ریسک ابتلا به آب مروارید را دو چندان کند.
در نهایت توجه داشته باشید..
در این مقاله، مطالب مفیدی را درباره بیماری آب مروارید چشم بیان کردیم. اگر درگیر این مشکل هستید، نگران نباشید. شما می‌توانید با مراجعه به دکتر متخصص چشم، این مشکل خود را درمان کنید. زیرا پزشک با معاینه و بررسی علائم بیماری، مناسب‌ترین راه‌های درمانی را به شما پیشنهاد خواهد داد.
*~ سوالات متداول درباره آب مروارید چشم ~*
گفتنی است که پروتئین‌های موجود در عدسی چشم از حدود سن ۴۰ سالگی به بعد، شروع به تجزیه شدن می‌کنند. اما به طور کلی، نشانه‌های آن بعد از ۶۰ سالگی خود را نشان می‌دهند. توجه کنید که در صورت داشتن دیابت، احتمال دارد که آن را در سنین جوانی تجربه کنید.
به طور معمول، این مشکل سبب ایجاد درد در شما نمی‌شود. اما سبب ناراحتی و حساسیت بیشتر در چشم‌های شما خواهد شد.
اقداماتی مثل اضافه کردن تعدادی لامپ بیشتر برای داشتن دید بهتر، کمک گرفتن از عینک آفتابی، اجتناب کردن از رانندگی در هنگام شب و همچنین درمان و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، بررسی و کنترل منظم چشم‌ها توسط دکتر چشم پزشک، می‌توانند در مراقبت بعد از عمل آب مروارید از چشم‌ها بعد از ابتلا به کاتاراکت، موثر باشند.