علائم آب سیاه چشم هشداری از سمت بدن برای کنترل فشار داخل چشم است که ممکن است در طولانی مدت به اعصاب بینایی آسیب بزند. عدم توجه به علائم این بیمار و به تاخیر انداختن درمان آن میتواند وضعیت بیمار را بدتر کند و در مواردی منجر به از دست دادن دائمی بینایی شود. روشهای مختلفی برای درمان این بیماری وجود دارد و پیگیری سریع و آشنایی درست با علائم گلوکوم چشم میتواند به میزان زیادی دید فرد را حفظ کرده و از آسیب جدی جلوگیری کند. در این مقاله از سایت دکتر نرگس حسنلو اطلاعات کاملی در رابطه با علائم آب سیاه چشم و روند تشخیص آن ارائه داده ایم.
گلوکوم یا آب سیاه چشم قابل تشخیص است؟
تشخیص آسیب های چشمی و کنترل فشار چشم طی معاینه دورهای و منظم حیاتی و لازم است. طی چکاپ های تخصصی چشم پزشک از روشهایی شامل موارد زیر برای شناسایی بیماری گلوکوم استفاده میکند:
- تست حدت بینایی که شامل اندازهگیری بینایی در فواصل مختلف با استفاده از چارتهای بینایی است.
- تست میدان بینایی بیمار
- اتساع مردمک که شامل اندازهگیری عصب بینایی با استفاده از قطره است. این قطره مردمک چشم را بازتر میکند و ممکن است تا چند ساعت بعد از انجام این تست دید فرد تار شود.
- تونومتری که بوسیله آن فشار مایع داخل چشم اندازهگیری میشود.
علائم ظاهری آب سیاه چشم
بیماری گلوکوم در ابتدا علائم خاصی ندارد و فرد در دید خود تفاوتی حس نمیکند. حتی در روزهای ابتدایی فرد دردی در چشمهای خود احساس نمیکند. پیشرفت بیماری عصب بینایی را تحت تاثیر قرار میدهد و تازه در این مرحله است که فرد متوجه تغییراتی در دید خود خواهد شد. این تغییر از محدود کردن دید در اطراف آغاز میشود و فرد دید کاملی از زاویه گوشه چشم ندارد در حالی که اشیا روبروی را به خوبی میبیند.
در صورت آگاه نبودن از علائم این بیماری و عدم انجام اقدامات درمانی به موقع فرد دید کناری خود را به طور کامل از دست میدهد و تنها جلوی خود را میبیند. تشدید این بیماری دید در مرکز را هم از بین خواهد برد و منجر به نابینایی کامل فرد میشود. در صورت ابتلا به این بیماری، فرد دید تونل مانندی داشته و در اطراف نور هاله مشاهده میکند. وجود نقاط کور در دید جانبی یا مرکزی از دیگر علائم آب سیاه چشم است. در ظاهر نیز چشمهای فرد مبتلا به بیماری گلوکوم اغلب قرمز است.
علائم گلوکوم چشم زاویه باز
گلوکوم چشم زاویه باز شایعترین نوع بیماری آب سیاه چشم است که تقریبا نادر است. گلوکوم چشم زاویه باز به حالتی اطلاق میشود که در آن چشم مایعات را به طور کامل تخلیه نمیکند و مانند یک مجرای مسدود شده عمل میکند. در این شرایط چشم فشاری بیش از حد معمول را متحمل میشود و به دنبال آن به عصبهای بینایی آسیب میزند. این بیماری به دزد خاموش بینایی معروف است زیرا در سطوح اولیه هیچ علائمی را از خود نشان نمیدهد و تغییری در بینایی فرد ایجاد نمیشود. با گذشت زمان و پیشرفت بیماری علائم آب سیاه ظاهر میشود. یکی از اصلیترین علائم گلوکوم چشم زاویه باز شامل ایجاد نقاط کور در دید محیطی است که در صورت پیشرفت بیماری فرد بینایی محیطی یا جانبی خود را از دست میدهد.
علائم گلوکوم چشم زاویه بسته
گلوکوم چشم زاویه بسته یک نوع دیگر از بیماری گلوکوم چشم است که در آسیا رواج بیشتری دارد و با نامهای گلوکوم زاویه بسته حاد یا مزمن و یا گلوکوم با زاویه باریک نیز شناخته میشود. در این حالت هم مایع چشم تخلیه نمیشود و دلیل بروز این حالت، باریک شدن بیش از حد فضای تخلیه بین عنبیه و قرنیه است. ابتلا به این بیماری به شکل آرام رخ میدهد و معمولا در سطوح اولیه فرد متوجه علائم آن نمیشود. از جمله علائم گلوکوم چشم زاویه بسته میتوان به تار شدن ناگهانی دید، درد چشم شدید، سردرد و دیدن هالههای رنگی در اطراف چراغها اشاره کرد. احساس درد معده و حالت تهوع و استفراغ از دیگر علائم نادر این بیماری است.
علائم آب سیاه چشم مادرزادی
آب سیاه چشم مادرزادی به دلیل نقص در زاویه چشم از بدو تولد به وجود میآید. گلوکوم کودکان معمولا حالاتی نظیر حساسیت به نور، ریزش شدید اشک و چشمهای کدر را نمایان میکند. درمان بیماری گلوکوم در شیرخواران و کودکان اغلب با مشکلات و سختیهایی همراه است و این سختیها به دلیل عدم امکان مصرف داروهای درمانی در این دسته از بیماران است. در این شرایط عموما جراحی اب سیاه چشم پیشنهاد می شود. تشخیص به موقع و جراحی به کودک این امکان را میدهد تا یک دید خوب داشته باشد.
چه زمانی با دیدن علائم گلوکوم چشم به پزشک مراجعه کنیم؟
همانطور که پیشتر هم به آن اشاره شد، بیماریهایی نظیر گلوکوم چشم زاویه بسته و باز در ابتدا علائم خاصی ندارند. به همین جهت توصیه میشود افراد به طور سالانه معاینه چشمی و سنجش فشار چشم را انجام دهند. در صورتی که مشکلاتی در بینایی ایجاد شد و در ناحیه چشم احساس درد به وجود آمد، لازم است سریعا به متخصص گلوکوم چشم مراجعه کنید.
✍️ بیشتر بخوانید: هزینه عمل آب سیاه یا گلوکوم چشم با لیزر
پیشگیری از آب سیاه چشم ممکن است؟
پیشگیری از آّب سیاه چشم یکی از اقدامات هوشمندانه برای جلوگیری از بروز این بیماری و عوارض آن است. انجام برخی مراقبتها در پیشگیری از این بیماری دارای بهترین نتیجه است. معاینات دورهای یکی از راههای پیشگیری از این بیماری است که انجام آن بعد از 40 سالگی اهمیت بالایی دارد. افراد پیش از 40 سالگی لازم است 2 تا 4 سال یکبار معاینه شوند. این بازه زمانی در 40 تا 54 سالگی به 1 تا 3 سال و از سن 55 تا 64 سالگی به هر 1 تا 2 سال یکبار تغییر میکند. از سنین بالای 65 سالگی لازم است طی 6 ماه تا یکسال فرد معاینات دورهای چشم خود را به طور دقیق انجام دهد.
استفاده از محافظ چشم برای جلوگیری از آسیبهای چشمی در زمانی که فرد در معرض آسیبهای فیزیکی و شیمیایی قرار دارد، یکی دیگر از راهکارهای پیشگیری از آب سیاه چشم است. داشتن رژیم غذایی سالم به همراه ورزش منظم و تمرینهای چشمی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدانهای مفید و سبزیجات و میوهها میتواند فشار چشمی را کاهش دهد. همچنین مصرف غذاهای دریایی به دلیل داشتن امگا 3 در پیشگیری از آب سیاه چشم موثر است. کاهش مصرف برخی داروها نظیر داروهای کورتونی منجر به کاهش احتمال بروز چنین بیماریهایی میشود.
در نهایت دقت کنید..
آّب سیاه چشم یکی از بیماریهای خطرناک چشمی است که میبایست فرد آگاهی کاملی از علائم آن داشته باشد. علائم این بیماری در سطوح پایین نهفته است اما بعد از پیشرفت بیماری شامل دید تونلی و اختلال در دید در اطراف میشود. نکتهای که در رابطه با بیماری آّب سیاه چشم وجود دارد، عدم امکان بازگرداندن بینایی از دست رفته است. به عبارتی تاکنون روش مطمئنی برای درمان دید از دست رفته بیمار شناخته نشده و پزشک با انجام جراحی قادر خواهد بود که مانع از پیشرفت بیماری و جلوگیری از از دست رفتن دید فرد شود. بهتر است با انجام معاینات دورهای و مرتب از بروز این بیماری پیشگیری کنید و در صورت ابتلا، در سطوح اولیه آن را شناسایی و درمان کنید.
*~ سوالات متداول درباره علائم آب سیاه چشم ~*
افراد بالای 40 سال و افرادی که در خانواده خود سابقه این بیماری را دارند، در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
علت بیماری گلوکوم اغلب شامل ضربه به چشم و برخی اعمال انجام شده در ناحیه چشم و بسته شدن زاویه چشم است. در برخی موارد هم بیماری علل شناخته شدهای ندارد و مولفههایی نظیر ژنتیک و عوامل محیطی تشدید کننده این بیماری هستند.
درمان آب سیاه چشم معمولا از طریق درمان دارویی، جراحی با لیزر و روشهای رایج جراحی است. انتخاب هر یک از این روشها به شدت بیماری و تشخیص پزشک بستگی دارد.