پیشگیری از آب سیاه چشم، یکی از حیاتیترین راهکارها برای حفظ سلامت بینایی است. آب سیاه از آن دسته مشکلاتی است که وقتی علائم جدی آشکار میشود، ممکن است دیگر برای جلوگیری از آسیب دائمی دیر شده باشد. بنابراین، اهمیت پیشگیری و انجام معاینات منظم چشم پزشکی برای تشخیص زودهنگام، بیش از هر زمان دیگری ضروری است و در این مقاله از سایت دکتر نرگس حسنلو به عواملی که برای پیشگیری از گلوکوم چشم لازم است رعایت گردد، اشاره خواهیم کرد
آب سیاه چشم یا گلوکوم قابل پیشگیری است؟
آب سیاه چشم یا گلوکوم، یک بیماری جدی است که به مرور زمان منجر به از دست دادن بینایی میشود. پیشگیری از گلوکوم به ویژه زمانی که فرد در معرض خطر است، بسیار مهم است. در حالی که نمیتوان به طور کامل و صد در صدی از گلوکوم جلوگیری کرد، با استفاده از معاینات منظم چشم، کنترل فشار چشم، پیروی از توصیه های پزشکی و حفظ سبک زندگی سالم، میتوان خطر ابتلا به گلوکوم را کاهش داد و پیشرفت آن را به تاخیر انداخت. شناسایی زودهنگام و درمان به موقع به حفظ بینایی و بهبود کیفیت زندگی کمک میکند.
برای پیشگیری از آب سیاه چشم چه کنیم؟
- انجام معاینات منظم چشم توسط متخصص گلوکوم چشم، حتی اگر هیچ علامتی وجود نداشته باشد، به شناسایی زودهنگام گلوکوم کمک میکند. این معاینات شامل اندازهگیری فشار چشم و بررسی عصب بینایی است.
- فشار چشم بالا یکی از عوامل خطر اصلی گلوکوم است. اگر فشار چشم شما بالاست، پزشک داروهای کاهش دهنده فشار چشم تجویز میکند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
- رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم، و پرهیز از دخانیات و مصرف زیاد الکل به حفظ سلامت عمومی و کاهش خطر ابتلا به گلوکوم کمک میکند.
- کنترل بیماری هایی مانند دیابت و فشار خون بالا که خطر گلوکوم را افزایش میدهند، بسیار مهم است. مدیریت این بیماری ها با همکاری پزشک به پیشگیری از گلوکوم کمک میکند.
- در صورت بروز علائمی مانند درد شدید چشم، تاری دید یا تغییرات ناگهانی در بینایی، فوراً به پزشک مراجعه کنید. شناسایی زودهنگام و درمان سریع از آسیب های جدی جلوگیری میکند.
- گر تاریخچه خانوادگی گلوکوم وجود دارد، احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر است. افرادی که دارای تاریخچه خانوادگی گلوکوم هستند، باید به طور منظم معاینات چشم انجام دهند و اقدامات پیشگیرانه را جدی بگیرند.
- در صورت نیاز به عینک، استفاده از عینک های مناسب و با نسخه صحیح به کاهش فشار بر روی چشم کمک میکند و از مشکلات بینایی جلوگیری خواهد کرد.
- توجه به سلامت عمومی بدن خود از جمله کنترل وزن، خواب کافی و کاهش استرس به حفظ سلامت چشم و کاهش خطر ابتلا به گلوکوم کمک میکند.
لیزر چشم برای جلوگیری از آب سیاه
لیزر چشم برای جلوگیری از آب سیاه، در شرایط خاص و به عنوان بخشی از درمان های پیشگیرانه و درمانی استفاده میشود. این روش برای کنترل فشار چشم و جلوگیری از پیشرفت بیماری به کار میروند اما نمیتوانند به طور کامل از بروز گلوکوم جلوگیری کنند و نیاز به پیگیری تخصصی درمان با چشم پزشک متخصص گلوکوم را دارد.
✍️ بیشتر بخوانید: آب سیاه در کودکان، علل و درمان آن
قطره چشم برای آب سیاه
قطرههای چشم نقش مهمی در درمان و کنترل آب سیاه ایفا میکنند. این قطره ها به کاهش فشار داخل چشم، که یکی از عوامل اصلی بروز گلوکوم است، کمک میکنند. برخی از قطره های تجویزی عبارتند از:
- قطرههای کاهش دهنده تولید مایع داخل چشم مثل؛ بتا بلاکرها و آلفا آگونیستها
- قطرههای افزایش دهنده تخلیه مایع داخل چشم از جمله؛ پروستاگلاندین آنالوگها و انیدراز کربنیک
- قطرههای ضد التهابی و محافظت از چشم مانند؛ آنتیاکسیدانها و ضد التهابها
چکاپ دوره ای چشم برای گلوکوم
فواصل چکاپ دورهای چشم برای گلوکوم بسته به عوامل مختلفی از جمله وضعیت سلامت فرد، سن و سابقه خانوادگی متفاوت است. در ادامه طول مدت معمول برای چکاپ های دورهای آب سیاه چشم آورده شده است:
↲ افراد با گلوکوم تشخیص داده شده
معمولاً هر 3 تا 6 ماه یکبار برای نظارت بر فشار چشم، بررسی وضعیت عصب بینایی و ارزیابی اثر بخشی درمان.
↲ افراد بدون علائم گلوکوم اما با فشار چشم بالا
هر 6 تا 12 ماه یکبار برای نظارت بر تغییرات فشار چشم و شناسایی زودهنگام علائم گلوکوم.
↲ افراد با سابقه خانوادگی گلوکوم
هر 1 تا 2 سال یکبار برای شناسایی زودهنگام گلوکوم در افرادی که در معرض خطر بیشتری هستند، الزامی است.
چه داروهایی احتمال ابتلا به آب سیاه چشم را بالا میبرد؟
برخی از داروها باعث افزایش فشار داخل چشم میشوند و تاثیرات منفی بر سلامت چشم دارند به این صورت که یا احتمال ابتلا به آب سیاه چشم را افزایش میدهند یا وضعیت موجود گلوکوم را بدتر خواهند کرد و لازم است در صورت مصرف مداوم آنها حتما تحت نظر چشم پزشک هم باشید؛
+ داروهای کورتیکواستروئی
داروهای کورتیکواستروئید، چه به صورت خوراکی، تزریقی، یا به صورت قطره چشم، میتوانند فشار داخل چشم را افزایش دهند. این داروها ممکن است در درمان التهاب، آلرژی، و سایر شرایط استفاده شوند.
+ داروهای ضد احتقان
داروهای ضد احتقان باعث افزایش فشار چشم میشوند و به طور غیرمستقیم بر گلوکوم تأثیر میگذارند.
+ داروهای ضد افسردگی و آرامبخش
برخی از داروهای ضد افسردگی و آرامبخش میتوانند تاثیراتی بر فشار چشم داشته باشند و خطر گلوکوم را افزایش دهند.
+ داروهای ضد تشنج
در برخی موارد، داروهای ضد تشنج تاثیراتی بر فشار چشم خواهند داشت و باعث افزایش فشار چشم و خطر ابتلا به آب سیاه را افزایش میدهد.
+ داروهای ضد فشار خون
برخی از داروهای مورد استفاده برای کنترل فشار خون بر فشار چشم تاثیر میگذارند و خطر گلوکوم را افزایش دهند.
برای پیشگیری از گلوکوم چشم چه بخوریم؟
برای پیشگیری از گلوکوم و حفظ سلامت چشم مصرف برخی مواد غذایی و ویتامین ها در حفظ سلامت چشم و کاهش خطر ابتلا به گلوکوم تاثیرگذار است. اسفناج و کلم پیچ، که دارای لوتئین و زآکسانتین هستند. این مواد مغذی به محافظت از شبکیه و کاهش خطر بیماری های چشمی کمک میکنند. ماهیهای چرب مانند سالمون، تن، و ساردین، که سرشار از اسیدهای چرب امگا-3 هستند. این اسید های چرب میتوانند به حفظ سلامت شبکیه و کاهش التهاب در چشم کمک کنند. هیدراته بودن بدن برای حفظ سلامت عمومی و عملکرد مناسب چشمها بسیار مهم است. ویتامین D که از طریق نور خورشید و مواد غذایی مانند ماهی چرب و زرده تخم مرغ به دست میآید و در بهبود سلامت عمومی چشم موثر است.
تاثیر ورزش بر پیشگیری از آب سیاه
ورزش به کاهش فشار خون، بهبود گردش خون، و کاهش التهاب در بدن کمک میکند که همه این ها باعث کاهش خطر ابتلا به گلوکوم میشود. پیاده روی و تمرینات هوازی و یوگا از جمله دیگر ورزش های تاثیرگذار بر سلامت چشم ها و پیشگیری از آب سیاه چشم هستند.
*~ سوالات متداول درباره پیشگیری از آب سیاه چشم ~*
معاینات منظم چشم، حفظ فشار خون و قند خون سالم، و ترک سیگار میتواند در پیشگیری از ابتلا به گلوکوم چشم مفید باشد.
مصرف مداوم برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها میتوانند خطر ابتلا به آب سیاه را در فرد افزایش دهند.
فشار چشم بالا ممکن است وجود داشته باشد بدون اینکه به آب سیاه منجر شود، اما نیاز به نظارت و پیگیری مداوم درمان توسط چشم پزشک دارد.